Nieuws 31 juli 2018
Dinsdag 10 juli vond een startbijeenkomst plaats over het onderzoek naar Early Life Stress (ELS) van NCJ adjunct-directeur Frans Pijpers en professor Frans Feron van de Universiteit van Maastricht. Met vijftien betrokken, enthousiaste jeugdartsen uit het hele land kwamen zij samen om kennis te nemen van de voorlopige onderzoeksresultaten. Doel was om met elkaar te bespreken hoe de informatie uit het literatuuronderzoek gebruikt kan worden in de huidige en toekomstige JGZ-praktijk. En om met elkaar te kijken naar preventiemogelijkheden. De erkenning dat ELS ernstige gevolgen heeft voor de rest van het leven van een individu betekent dat er een belangrijke taak ligt voor de JGZ.
Op dinsdag 10 juli vond een oriënterende bijeenkomst plaats met jeugdartsen en vertegenwoordigers van het NCJ rond het concept Early Life Stress (ELS) als aangrijpingspunt voor preventie in de JGZ.
Stress op jonge leeftijd
Chronische of frequente stress op jeugdige leeftijd heeft ernstige gevolgen voor de lichamelijke en geestelijke gezondheid gedurende het hele leven. De ontwikkeling van de hersenen en andere orgaansystemen worden door ELS beïnvloed, waardoor het individu bovendien nog gevoeliger wordt voor stress. Later in het leven neemt de kans op verslaving, cardiovasculaire aandoeningen, depressie en een groot aantal andere ziekten toe. De maatschappelijke kosten van ELS lopen daarmee vermoedelijk in de miljarden. Toxische stress veroorzaakt de meeste schade in de periode van de conceptie tot en met de tweede verjaardag van het kind en gedurende puberteit en adolescentie (12-23 jaar), omdat in die perioden hersenen en endocriene systemen in ontwikkeling zijn.
Conclusies van de bijeenkomst
De belangrijkste conclusie van de levendige bijeenkomst was dat de JGZ nu al veel doet om ELS en de gevolgen ervan te voorkómen, met name door de aanpak van stressoren als kindermishandeling en door het versterken van de omgeving. ELS als biologisch concept sluit goed aan bij preventie en bij de nieuwe (positieve) definitie van gezondheid. Het slaat een brug tussen lichaam en geest en biedt jeugdartsen en andere (JGZ-)professionals een bruikbaar perspectief om te kijken wat het individuele kind nodig heeft. Kennis over de betrokken stressnetwerken in het brein is daarbij nuttig. Bij jongeren kan aandacht worden besteed aan bewustwording en aan het versterken van copingstrategieën om stress te reduceren.
Delen van kennis
Het is belangrijk om de beschikbare kennis over ELS te delen met alle betrokken professionals. Ook in contacten met samenwerkingspartners kan de JGZ meer aandacht vragen voor het herkennen en voorkómen van ELS. Wetenschappelijk onderzoek in de Nederlandse praktijk kan bijdragen aan verdere bewustwording en het ontwikkelen van concrete tools. Allereerst is daarbij een inventarisatie gewenst van de prevalentie van stress bij de doelgroepen van de JGZ. In het vervolg op deze bijeenkomst wordt het concept ELS verder uitgewerkt. Het NCJ treft voorbereidingen voor een symposium in 2019 over ELS. Ook wordt gewerkt aan een publicatie over dit onderwerp.
Meer informatie
Voor meer informatie over Early Life Stress kun je contact opnemen met Frans Pijpers via fpijpers@ncj.nl.
Bekijk ook:
Het Tijdschrift voor Jeugdgezondheid (TJGZ) gaat vanaf nu verder onder de vlag van het Nederlands Centrum Jeugdgezondheid (NCJ). Tijdens een feestelijke bijeenkomst met het ambassadeursnetwerk stonden we op 20 november stil bij het verleden, het heden en de toekomst van TJGZ.
Het NCJ peilde voor de vierde keer onder professionals of zij de signalen van geldzorgen herkennen in de spreekkamer en hun mogelijkheden om iets met deze signalen te doen. De cijfers laten zien dat nog steeds het merendeel van de professionals het lastig vindt om armoede en geldstress te herkennen.
Het NCJ is op zoek naar een doktersassistente die wil deelnemen aan de Landelijke Expertgroep Ontwikkelingsonderzoek (LEO).