Wat vinden ouders belangrijk als het gaat om ondersteuning vanuit het consultatiebureau en de jeugdgezondheidszorg vanuit school? Hoe ziet de jeugdgezondheidszorg er idealiter volgens hen uit? 9 ouders maakten tijd vrij en gingen hierover digitaal in gesprek met het NCJ. We delen hun ervaringen en ideeën voor het consultatiebureau en de jeugdgezondheidszorg van de toekomst.
Ouders spraken vertrouwen uit in de expertise van de JGZ, maar zij denken dat de JGZ een duidelijkere rol kan pakken en contactmomenten kan verbeteren of vernieuwen. Bijvoorbeeld beter inzicht bieden in de overgang van verloskundige zorg naar de jeugdgezondheidszorg en van het consultatiebureau naar de jeugdgezondheidszorg op school. Met communicatie over de opzet en de bereikbaarheid en helderheid over ieders rol hierin.
Ouders met kind tussen -9 maanden en 4 jaar
Adviezen voor het consultatiebureau van ouders
- Wijs ouders op betrouwbare online vindplekken van informatie. Help hen door de bomen het bos te vinden in de veelheid aan (online) informatie.
- Help ouders bij het vinden van een balans tussen ouderlijke intuïtie, de behoeften van het kind en de ‘JGZ standaarden’. Voor ouders is het belangrijk dat hun directe omgeving (ouders, zussen), inclusief de JGZ, hun bewuste (eventueel afwijkende) keuze respecteert en steunt.
- Ouders hechten waarde aan persoonlijk advies en aan het opbouwen van een vertrouwensrelatie, waarbij oog voor de hele situatie rondom zwangerschap en het (aankomende) ouderschap is en niet alleen voor de fysieke gezondheid.
- Advies is prettig in de vorm van opties (‘je zou hier aan kunnen denken…’).
- Meer huisbezoeken zijn prettig zodat JGZ meer ziet zoals het echt gaat en vragen gemakkelijker gesteld kunnen worden (dichtbij en nabij). Dus meer meekijken en meedenken.
- Bied mogelijkheden aan waarbij ouders laagdrempelig contact kunnen zoeken en snel kunnen schakelen met een JGZ-medewerker.
- Een vast JGZ-gezicht op het consultatiebureau.
- Merkbare samenwerking en eenduidige adviezen vanuit de geboorteketen, het consultatiebureau en de kinderopvang.
- Standaard een prenataal huisbezoek aanbieden.
Ideeën van ouders voor de inrichting van de JGZ
Tijdens het (digitale) gesprek was er ruimte om te dromen over de ideale inrichting van de jeugdgezondheidszorg. Enkele ideeën van de ouders waren:
- Een centraal punt aanbieden waar betrouwbare informatie, de laatste stand van zaken rond het ouderschap en de ontwikkeling van je kind terug te vinden is.
- Het versterken van het informele netwerk door ouders vrijwillig en vrijblijvend, naar behoefte, met andere ouders te matchen.
- Het betrekken van de naaste omgeving door aan hen te duiden welke ontwikkelingen het kind doormaakt.
- Liever beeldbellen in plaats van telefonisch contact met het consultatiebureau zodat ouders ook hun kindje (met trots) kunnen laten zien.
- De mogelijkheid om zelf afspraken in te plannen met het consultatiebureau en benoem ook steeds waarom er een afspraak gepland staat. Wat wordt hierbij verwacht van de ouder?
- Het maken van een app die ook na de zwangerschap dagelijks korte informatie deelt over de ontwikkeling van je kindje (want wie heeft er als kersverse ouder de tijd om hier een heel boek over te lezen?!).
- Plan met de kraamzorg 10 minuten beeldbellen in, met de eigen JGZ-verpleegkundige in bijzijn van ouders als overdracht. Voor ouders fijn tot wie zij zich in het vervolg kunnen wenden en weten zo wat er al gedeeld is. ( Een warme overdracht voor ouders)
Ouders met kind tussen 4 en 12 jaar
Ervaringen en tips van ouders voor de jeugdgezondheidszorg (op school)
- Ouders geven aan dat het contact met het consultatiebureau plots wegvalt wanneer het kind naar de basisschool gaat. Zij willen graag weten hoe zij met een professional in gesprek kunnen blijven over vragen en/of ontwikkelingen rond hun kind. Het consultatiebureau en de school jeugdgezondheidszorg samen mag een grotere rol innemen, bijvoorbeeld door wekelijks een spreekuur of themabijeenkomst te organiseren.
- De ouders hechten waarde aan continuïteit en vinden het belangrijk dat de ontwikkeling van hun kind ook na de eerste vier levensjaren wordt gevolgd. Als ouders de mogelijkheid hebben zelf de ontwikkelingen van hun kind te volgen, bijvoorbeeld via een app, en deze zelf verzamelde data zouden kunnen delen met JGZ-professionals dan zou dit voor hen meerwaarde hebben. Het is het fijn om te weten op welke momenten de schoolarts of jeugdverpleegkundige contact heeft met hun kind en ouders zouden daar graag een (persoonlijke ) terugkoppeling van ontvangen, ook wanneer alles goed is.
- Al met al hechten ouders waarde aan laagdrempelig contact (zonder betutteling en vrij van wachttijden) en een gelijkwaardige relatie tussen de professional en de ouder, waarin meer wordt samengewerkt met de ouder.
Ideeën van ouders voor de inrichting van de JGZ
Wat betreft de inrichting van de jeugdgezondheidszorg van de toekomst werden verschillende ideeën geopperd, zoals:
- Een jaarlijks (vrijblijvend) contactmoment met de ouder en het kind op het consultatiebureau of op school.
- Het oprichten van een oudercafé, waar kinderen na hun bezoek aan het consultatiebureau kunnen spelen en ouders elkaar kunnen ontmoeten.
- In de beleving van ouders mag de sociale functie van het consultatiebureau verder worden uitgebouwd. Deze sociale functie kan echter pas optimaal worden benut als het consultatiebureau dichtbij huis is en een plek is waar je ‘even binnen kunt lopen’.
- Een hybride jeugdgezondheidszorg (dus combinatie van fysieke en digitale contactmomenten) is wenselijk, waarbij ouders via een app of portal informatie kunnen lezen over de ontwikkeling van hun kind, vragen kunnen stellen, gegevens van hun kind kunnen inzien en zelf kunnen invoeren. Idealiter is er nauwe samenwerking tussen het consultatiebureau, de jeugdgezondheidszorg, de school en de ouder.
NB. Deze gesprekken hebben plaatsgevonden om een beeld te krijgen wat ouders belangrijk vinden in de jeugdgezondheidszorg. En hoewel dit een eerste kleine groep ouders is geweest, zullen deze gegevens meegenomen en meegewogen worden in de ontwikkeling van de jeugdgezondheidszorg van de toekomst. Wij danken de ouders die deelnamen aan dit onderzoek, digitaal en uit alle kanten van Nederland was het meest opvallende dat er tussen de deelnemers vaak grote overeenkomsten waren en zijn in wat ze ervaren en wat ze zouden willen.
