Nieuws 12 mei 2023
Gezinnen ervaren weinig solidariteit vanuit de politiek en de samenleving, blijkt uit de Staat van het Gezin 2023. Vooruitlopend op de Internationale Dag van het Gezin op 15 mei werd deze jaarlijkse peiling over het welzijn van Nederlandse gezinnen uitgevoerd. Nederland als ‘gezinsvriendelijk’ land scoort een 6,6. Op 11 mei werd de Staat van het Gezin overhandigd aan minister van Gennip.
Uit de Staat van het Gezin 2023 blijkt dat ouders zich alleen voelen staan. Een ruime meerderheid van de ouders (82%) vindt dat er in de politiek te weinig aandacht is voor gezinsbeleid en een meerderheid (59%) ziet zelfs geen enkele relatie tussen gezin en politiek. Veel ouders geven bovendien aan de polarisatie en gebrekkige solidariteit vanuit de samenleving als geheel steeds lastiger te vinden. Ouders geven Nederland een 4,6 op het gebied van solidariteit.
De belangrijkste uitkomst van de peiling is dat de vergaande individualisering een te grote wissel op gezinnen trekt. “Doordat het leven zoveel duurder is geworden, kost tijd voor de kinderen steeds meer geld en is het voor gezinnen niet meer mogelijk om het gezin alleen te draaien”, aldus Marjet Winsemius, directeur Stichting Voor Werkende Ouders. “De samenleving ziet het belang van gezonde gezinnen niet scherp en de politiek laat ouders blijvend bungelen met een groot gebrek aan voorzieningen, zoals te dure kinderopvang en verlofregelingen die het net niet zijn. Ouders staan er alleen voor en moeten het zelf maar zien te rooien.”
De ervaren kloof en gebrek aan steun wordt nu opnieuw bevestigd door het onverwachte politieke besluit om de stelselwijziging in de kinderopvang uit te stellen. Dit zoveelste bewijs dat de waarde van gezinnen voor de samenleving als geheel niet wordt gezien, komt boven op de bestaande druk op ouders waar het combineren van werk en gezin een steeds zwaardere financiële en mentale last wordt.
Mariska van der Kogel, hoofdredacteur WIJ media: “We horen uit onze achterban steeds meer verontrustende geluiden.” Zo zegt een moeder: “Het lijkt heel gezinsvriendelijk maar eigenlijk is er geen tijd voor het gezin. Je moet zo snel mogelijk weer aan het werk (liefst fulltime) en je gezin doe je maar ‘in je eigen tijd. Ik ren me rot.”
Ondertussen wordt aan gezinnen steeds meer gevraagd: ga meer werken, doe meer mantelzorg, zorg zoveel mogelijk zelf voor je kinderen want er zijn overal tekorten aan personeel (opvang, onderwijs) en geld (zorg), klaag niet, stort niet in, blijf nou maar gewoon al die ballen in de lucht houden en neem er ‘t liefst nog een paar bij. Ouders geven in de open vragen in het onderzoek ruimhartig toe dat het niet meer gaat.
Igor Ivakic, directeur van het Nederlands Centrum Jeugdgezondheid, onderschrijft het belang van de resultaten: “We moeten eerlijk zijn: we hebben de solidariteit van de samenleving te lang op het spel gezet. We hebben te veel gevraagd. We kunnen nu niet langer meer wachten en moeten simpelweg aan de bak voor gezinnen. Dat begint met luisteren. Luisteren naar hun zorgen en hun onzekerheid. Luisteren naar de kinderen. Luisteren naar regionale verschillen. Luisteren in de politiek, op de werkvloer, bij de professional aan het bureau en bij de bakker op de hoek.”
De initiatiefnemers van de Staat van het Gezin pakken de handschoen op en lanceren het Keukentafelpact, op zoek naar een nieuwe sociale norm rondom gezinnen. Marjet Winsemius licht toe: “De Staat van het Gezin 2023 roept om een nieuwe sociale norm rondom gezinnen. Het is tijd dat we gaan luisteren naar wat gezinnen nodig hebben en dat we daar ook allemaal achter gaan staan. We nodigen iedereen uit om met ons mee te doen en zich aan te sluiten bij het pact.”
De jaarlijkse peiling naar het welbevinden van Nederlandse gezinnen, de Staat van het Gezin, is een initiatief van het Nederlands Centrum Jeugdgezondheid, de Stichting Voor Werkende Ouders, WIJ media en Branchevereniging Maatschappelijke Kinderopvang. Ook de Samenwerkende Gezondheidsfondsen die de ‘Ode aan Ouders’ campagne voeren, onderschrijven de conclusies en aanbevelingen.
"*" geeft vereiste velden aan
Op 11 oktober overhandigden we de eerste Nederlandse ‘Staat van het Gezin’ aan minister van Gennip. Dit onderzoek laat zien dat gezinnen een enorme balanceeract uitvoeren: 89% van de gezinnen vindt Nederland een fijn land om in te leven, maar toch is het leven van ouders die werk, gezin en zorg combineren niet altijd even fijn.
In het schooljaar van ’21-’22 hebben ruim dertigduizend jongeren vroegtijdig school verlaten. Het is de grootste stijging in de afgelopen 10 jaar. Waarom is het onderwijs niet in staat om toekomstperspectief te bieden aan jongeren? Het zijn toch niet de jongeren die stuk zijn?
De druk op de Nederlandse gezinnen neemt alsmaar toe. Het NCJ maakt zich grote zorgen over hun (financiële) gezondheid.
Hoe kunnen we kinderen het beste tot volle bloei laten komen? Hoe kunnen we gezinnen mentaal krachtiger maken? Het boek De mentale vooruitgang van gezinnen geeft antwoord op deze belangrijke vragen. Belangrijk, omdat gezinnen via de kinderen de toekomst van ons land bepalen.
