Kennisnetwerk JGZ over Armoede

Maandagmiddag 12 maart kwamen zo’n 30 JGZ-professionals bij elkaar om het te hebben over de aanpak van Armoede, een thema van de JGZ Preventieagenda. Voordat het thema werd ingeleid door Hilde Kalthoff van het Nederlands Jeugdinstituut (NJi) zijn er diverse ontwikkelingen in het veld met elkaar gedeeld. Na de presentatie van het NJi zijn de organisaties met elkaar in gesprek gegaan over waar zij met hun organisatie ‘staan’ ten aanzien van het thema Armoede en wat zij verwachten van een landelijk actieplan.

Uitwisseling ontwikkelingen in het land

Een gezondheidsmakelaar van GGD Gelderland-Zuid vertelde wat een gezondheidsmakelaar nu precies is. Emmy Visser, een jeugdverpleegkundige ambassadeur vertelde enthousiast over haar ervaringen met de opleiding tot ambassadeur en de acties die zij uit deze naam richting de politiek en betrokken partners heeft genomen. In aanvulling hier op vertelde Karin dat GGD GHOR Nederland – in samenwerking met Actiz en het NCJ – in het VNG-magazine ook een publicatie plaatst om de JGZ Preventieagenda meer onder de aandacht te brengen van de gemeenten. GGD Hart voor Brabant vertelde over hun eerste stappen richting blended care. In dit kader sprak Karin ook over de JGZ Techagenda en de wens tot het komen van één landelijk digitaal platform Jeugdgezondheid die 24/7 ondersteuning kan bieden aan ouders en kinderen.

Thema Armoede

In eerdere werkconferenties (september 2017 en november 2017) is reeds aandacht geweest voor het thema Armoede. In januari jl. vond bij GGD GHOR Nederland een inspiratiecafé van de Gideonsbende Jeugd plaats over dit thema. Het Kennisnetwerk JGZ van 12 maart is een laatste toets om de wensen en verwachtingen ten aanzien van een landelijk actieplan te peilen bij de aanwezigen. Belangrijk is om in te zetten op die zaken waar de JGZ het verschil kan maken. Het terugdringen van gezondheidsverschillen lijkt hierbij een centraal thema.

Hilde Kalthoff van het NJi gaf een presentatie over ‘Opgroeien in Armoede’. Na deze presentatie en een korte pauze zijn de aanwezigen met elkaar in gesprek gegaan. Ze verdeelden zich over de ruimte van ‘tevreden’ naar ‘minder tevreden’ om aan te geven of er al/hoeveel activiteiten op het gebied van armoede zijn opgepakt.

Goede voorbeelden die genoemd werden waren:

• een gemeente die duidelijk richting geeft (bijvoorbeeld een preventief geldloket voor mensen met financiële vraagstukken);
• JGZ-ambassadeurs die zowel intern als extern het onderwerp Armoede op de agenda blijven zetten;
• deskundigheidsbevordering t.a.v. het signaleren, bespreekbaar maken en doorverwijzen;
• het LPK dat ruimte kan bieden; 
• weten welke lokale samenwerkingspartners actief zijn t.a.v. armoedebestrijding en inzetten op een integrale, wijkgerichte aanpak. Tevens werd het  Gezond in de Stad (GIDS) programma genoemd: een stimuleringsprogramma dat GIDS-gemeenten helpt bij het versterken van hun lokale aanpak van gezondheidsachterstanden: alle 164 GIDS-gemeenten ontvangen via de decentralisatie-uitkering GIDS in totaal 70 miljoen euro verdeeld over een periode van 4 jaar;
• de SamenStarten-methodiek kan ook iets kan betekenen in vroegsignalering. Uit een pilot is dit duidelijk geworden dat ten aanzien van de meest voorspellende vragen naar signalen van bij zuigelingen en peuters gevraagd dient te worden naar spanningen en budget voor kleding. Bij basisschoolkinderen naar vakanties en dagjes uit. Stichting Vonk had al eerder 2 belangrijke basisvragen meegegeven: “Tegenwoordig zijn er veel gezinnen met financiële problemen. Speelt dat toevallig ook bij u?” En “Heeft u de laatste tijd moeten bezuinigen op zaken die voor de gezondheid van uw kind van belang zijn?”

Na het op tafel krijgen van de bevorderende factoren, is de aanwezigen gevraagd aan te geven welke verwachtingen en wensen zij hebben ten aanzien van het landelijk actieplan. Dit was kort samengevat:

• deskundigheidsbevordering van de professionals (oa. toolkit, e-learning); 
• landelijke (en lokale) lobby voor een gemeentelijk ‘geldloket’; 
• landelijke uitrol van ambassadeurs/aandachtsfunctionarissen Armoede;
• het inventariseren van goede ‘startvragen’ voor het gesprek met ouders en jongeren; 
• het landelijk ophalen van de behoefte van de doelgroep (ouders en jongeren);
• in 2019 eventueel een congresdag organiseren met als thema Armoede en de mogelijkheden van de JGZ.

Concept-actieplan Armoede

Met de input uit alle bijeenkomsten over het thema Armoede, wordt op korte termijn een concept-actieplan Armoede opgesteld. Wil je meelezen met het concept-actieplan Armoede? Neem contact op met Karin Boode (adviseur GGD GHOR Nederland) via KBoode@ggdghor.nl of 06-40782042.

Save the date: maandag 18 juni

Het volgende Kennisnetwerk JGZ staat gepland op maandagmiddag 18 juni van 14.00-17.00 u bij het NCJ in Utrecht. Het programma wordt z.s.m. bekend gemaakt. Aanmelden kan al door te mailen naar Petra Kletter via pkletter@ncj.nl.

JGZ Preventieagenda

De JGZ heeft een unieke rol dankzij haar expertise op preventie. Samen met ActiZ Jeugd en GGD GHOR Nederland ontwikkelde het NCJ de JGZ Preventieagenda. Door focus aan te brengen en samen te werken met anderen kan de JGZ écht het verschil maken in de aanpak van maatschappelijke uitdagingen. Armoede is een van die maatschappelijke uitdagingen van de JGZ Preventieagenda. Blijf op de hoogte door je aan te melden voor de nieuwsbrief JGZ Preventieagenda.

Bekijk ook:

• Verslagen van voorgaande Kennisnetwerken JGZ
• Video van Jodi Mak (senior-onderzoeker v/h Lectoraat armoede-interventies, HvA) over Armoede en de JGZ