We krijgen steeds meer bekendheid en draagvlak bij gemeenten, onderwijsorganisaties, zorgverleners en andere betrokken partners bij de jeugdgezondheid, constateren de ruim 35 aanwezige aandachtsfunctionarissen kindermishandeling. Wat echter veel beter kan is de samenwerking met Veilig Thuis. ‘Met het nieuwe afwegingskader worden wij geacht veel meer te melden, maar we krijgen vanuit Veilig Thuis nauwelijks terugkoppeling.’
Voor de vierde keer organiseerde het NCJ speciaal voor aandachtsfunctionarissen kindermishandeling een werkconferentie om, zoals organisator Marga Beckers het verwoordt, rondom het actieplan Kindermishandeling ervaringen uit te wisselen en aan elkaar te vragen: hoe doe jij het, waar loop je tegenaan en hoe kunnen we met elkaar verder komen?’
Veilig Thuis
Als reactie op de eerste presentatie door Conny Slijkerman, ‘Ervaringen met het afwegingskader‘, komt de samenwerking met Veilig Thuis uitgebreid aan bod. Sinds 1 januari 2019 werken alle aandachtsfunctionarissen binnen de (aangescherpte) meldcode Kindermishandeling met een afwegingskader waarin o.a. staat dat JGZ-professionals ‘vermoedens van acute of structurele onveiligheid altijd melden bij Veilig Thuis’. Op basis hiervan is het aantal meldingen dat binnenkomt bij Veilig Thuis met zo’n 40 procent gestegen, weet Catelijne van der Hoeven, aandachtsfunctionaris én vertrouwensarts bij Veilig Thuis. ‘Veilig Thuis is er niet op toegerust om die toestroom weg te werken.’ Ze reageert op ervaringen van andere deelnemers over onbeantwoorde telefoontjes van Veilig Thuis en meldingen waarop maandenlang geen terugkoppeling komt. ‘Ook bij ons is Veilig Thuis een bottleneck’, constateert een aandachtsfunctionaris van een GGD in Noord Nederland. ‘We kunnen wel een melding doen maar dan gebeurt er nog niet veel. De gemaakte afspraken met Veilig Thuis worden niet waargemaakt. Daar is onlangs een gesprek over geweest.’
Tip: (gratis) online oefencasus ‘Samen leren van calamiteiten’
Een aantal aanwezigen heeft goede ervaringen met het e-learningsprogramma ‘Samen leren van calamiteiten’, waarbij je als team leert hoe je beter samen kunt werken in gezinnen waar het (chronisch) onveilig is. Het programma is ontwikkeld door Toezicht Sociaal Domein en Augeo Foundation, en kan gebruikt worden in het kader van borging van vaardigheden.
Catelijne van der Hoeven adviseert om hierover in contact te blijven met Veilig Thuis. ‘Zoek contact met de vertrouwensarts van Veilig Thuis in je regio en geef door waar je tegenaan loopt. Neem de afspraken uit het afwegingskader met hen door, pak het proactief aan. Bel met elkaar of plan een ontmoeting in, elkaar kennen helpt de voortgang. Er werken een heleboel nieuwe medewerkers die echt gediend zijn met jullie adviezen en hulp.’
Bij het CJG Rijnmond is de aandacht voor kindveiligheid gedegen georganiseerd, inclusief de positie van de aandachtsfunctionarissen kindermishandeling, vertelt Hanneke van Poppel.
Programma Forensisch Medische Expertise voor Kinderen (FMEK)
‘Jullie kunnen als aandachtsfunctionarissen niet rechtstreeks bij ons aankloppen maar we kunnen wel wat voor elkaar betekenen’, zegt Joost Bernsen, voormalig jeugdarts en betrokken bij FMEK. FMEK sluit aan bij het landelijke actieprogramma ‘Geweld Hoort Nergens Thuis’. Belangrijkste doel is een decentraal stelsel waarbij de specialistische forensisch-medische expertise voor elk kind overal en tijdig beschikbaar is in lokale en regionale netwerken. Bekijk de presentatie van Joost Bernsen.
Slechts één aanwezige aandachtfunctionaris heeft het LECK wel eens geraadpleegd, blijkt als Mascha Kamphuis, medisch directeur van LECK ernaar vraagt. ‘We werken hard aan onze bekendheid’, reageert ze. LECK kan namelijk juist voor de aandachtsfunctionarissen van betekenis zijn voor advies en consultatie over lichamelijke mishandeling en verwaarlozing en seksueel misbruik.
Bekijk de presentatie van Mascha Kamphuis, inclusief beschrijvingen van de casussen van Jacob en Eline (beiden 2 jaar).
Waarom zouden aandachtsfunctionarissen vaker moeten samenwerken met LECK?
LECK biedt advies in situaties waarin de aandachtsfunctionaris twijfelt of hij/zij het nog even aan wilt zien: is dit kindermishandeling?
Advies is gratis, LECK krijgt subsidie van het ministerie van VWS.
Er is snel en laagdrempelig contact met allerhande specialisten mogelijk, o.a. met kinderartsen, forensisch artsen, dermatologen, oogartsen en kinderradiologen.
LECK is 24 uur per dag telefonisch bereikbaar.
(Meestal) ligt er binnen 24 uur een brief met daarin het advies (medisch en over vervolgaanpak, inclusief advies over het maken van een melding bij Veilig Thuis).
Hoe onderhoud je als aandachtsfunctionaris je deskundigheid?
Conny Slijkerman, betrokken bij ‘De professional maakt het verschil’ uit het Actieplan ‘Aanpak kindermishandeling’, gaat met de deelnemers in gesprek over hun specialisme, taakinvulling en het onderhouden van professionele vaardigheden.
Blader door het taakprofiel van een aandachtsfunctionaris Kindermishandeling
Tip: maak factsheets van wat je doet en ziet: welke casussen, wat valt me op, hoeveel tijd kost me iedere casus? Zo kun je richting je manager, maar ook andere samenwerkingspartners, meer gedegen verantwoorden wat je doet en wat het belang hiervan is
Conny Slijkerman over de positie en ontwikkeling van de aandachtsfunctionarissen kindermishandeling.
Berthe Pennings, aandachtsfunctionaris binnen GGD Fryslân, vertelt over een succesvolle trainingsdag die zij en haar collega-aandachtsfunctionarissen hadden bij de LVAK.
De aandachtsfunctionaris kindermishandeling als steunpilaar!
Om meer inzicht te krijgen in de taken, verantwoordelijkheden en de ondersteuningsbehoefte van de aandachtsfunctionarissen kindermoede hebben we een vragenlijst verstuurd. Over één ding kunnen we heel zeker zijn: deze aandachtsfunctionarissen werken ontzettend hard om de signalering van kindermishandeling binnen de organisatie op de kaart te zetten.
Nieuws16 november 2022
Podcast: hoe praat je over kindermishandeling?
Het thema van de Week tegen Kindermishandeling is dit jaar ‘Praat met elkaar’. Om professionals te ondersteunen hoe dit gesprek aan te gaan maakte het NCJ een podcast naar aanleiding van de documentaire ‘Jij bent de Baas’ van Team-Kim.
Nieuws16 november 2022
Traumasensitief werken in de JGZ: hoe doe je dat?
Door traumasensitief te werken kan de JGZ een belangrijke preventieve rol spelen in het voorkomen van psychische en lichamelijke klachten en zelfs van transgenerationele overdracht van trauma. Het NCJ ging hierover in gesprek met Volksgezondheid Gemeente Utrecht.