Evidence Based Practice, wat is dat?

Heb jij het wel eens met een collega over Evidence Based Practice (EBP)? Dan blijkt daar waarschijnlijk uit dat iedereen hier een ander beeld bij heeft. Als je zegt dat je werken volgens een Evidence Based Practice belangrijk vindt dan krijg je reacties als: “ja, maar niet voor alles wat we als JGZ doen is al een bewezen effectieve werkwijze beschikbaar.” En: “Zeker, maar je moet ook wel nieuwe dingen blijven ontwikkelen.” Of: “EBP is zo rigide, er is geen ruimte om, op basis van je ervaring, in een specifiek gezin af te wijken van de regels”. Veel van die reacties maken duidelijk dat EBP vooral wordt opgevat als ‘een praktijk die gebaseerd is op bewijs’. 

Het begrip Evidence Based Practice is echter breder dan die letterlijke vertaling. Ook de ervaring van de professional en de unieke situatie van kind en gezin zijn essentieel voor het werken volgens de principes van Evidence Based Practice. Het gaat dus expliciet om drie even belangrijke elementen en pas waar die samenkomen is sprake van de ware Evidence Based Practice.

Wanneer we Evidence Based Practice toepassen op bijvoorbeeld het geven van opvoedinformatie dan is de optimale opvoedinformatie zo goed mogelijk wetenschappelijk onderbouwd, het beste passend volgens de professional en voor deze ouders haalbaar en acceptabel. De drie elementen van Evidence Based Practice worden hieronder toegelicht.

1. Kennis uit wetenschappelijk onderzoek
Professioneel handelen en beleidskeuzes zijn in eerste instantie altijd gebaseerd op actuele kennis uit de wetenschap: wat weten we al over de werkzaamheid van wat we doen? We willen immers dat bestaande inzichten niet verloren gaan. Kennis uit de wetenschap gaat niet alleen over aangetoonde effecten van een werkwijze. Wetenschappelijke kennis is ook een empirische onderbouwing of een theoretische onderbouwing . Een werkwijze aanpassen aan de doelgroep of lokale context kan alleen wanneer een duidelijke onderbouwing beschikbaar is. Goed gebruik van kennis uit de wetenschap vraagt om een lerende omgeving waarin we blijven onderbouwen, evalueren en ontwikkelen.

2. Opleiding, praktijkkennis en ervaring van professionals
Naast kennis uit de wetenschap worden professioneel handelen en beleidskeuzes bepaald door opleiding, praktijkkennis en ervaring van professionals. Vanuit de opleiding krijgt de professional kennis en vaardigheden mee. Op basis van ervaring weet de professional hoe wetenschappelijke kennis kan worden toegepast in een specifieke context, ook dankzij kennis van vergelijkbare casuïstiek uit de praktijk. De professional kan een intuïtieve en instinctieve taxatie van de situatie maken (pluis/niet-pluisgevoel) en doet dit vanuit professionele integriteit (werken vanuit de bedoeling). Vanuit opleiding, praktijkkennis en ervaring kan weloverwogen, gewetensvol en oordeelkundig gehandeld worden. Dit vraagt om continue ruimte voor professionele groei (opleiding, deskundigheidsbevordering, begeleiding).

3. Ervaringen, vragen en voorkeuren van kinderen en ouders
Bij professioneel handelen en beleidskeuzes worden ook ervaringen, vragen en voorkeuren van kinderen en ouders meegenomen. Bij het bespreken van de situatie van kind en gezin wordt gevraagd naar hun ervaringen, vragen en voorkeuren: wat hebben ze al geprobeerd en waarom werkte dit wel of niet? Ook wordt rekening gehouden met de waarden en normen van het gezin en hun (veranderende) omgeving. Zij voelen zich hierdoor gezien en gehoord als gelijkwaardige gesprekspartner, met respect voor hun eigen inbreng en deskundigheid. Dit vraagt om het continu actief betrekken van kinderen en ouders.

Evidence Based Practice in de praktijk
Evidence Based Practice is dus de basis voor de kwaliteit die we willen bieden met een impactvolle praktijk. Zodat we waar we kunnen, zorgen dat ieder kind de beste jeugdgezondheidszorg krijgt. 

Graag gaan wij het gesprek aan over Evidence Based Practice: hoe geeft jouw organisatie hier vorm aan? Op welke manier pas jij de elementen van Evidence Based Practice toe in je dagelijks werk? Waar kunnen we samen de balans tussen de drie Evidence Based Practice-elementen nog meer verstevigen?