GIZ

Over Gezamenlijk Inschatten Zorgbehoeften (GIZ)

”GIZ” staat voor Gezamenlijk Inschatten van Zorgbehoeften.

De GIZ-methodiek is een inschattingsmethodiek om in dialoog met (aanstaande) ouders, kinderen en jongeren (en eventueel andere professionals) ontwikkel- en zorgbehoeften efficiënt, effectief en adequaat in kaart te brengen en samen te beslissen over passende ondersteuning. De GIZ-methodiek combineert de ervaringen van gezin en kind met de deskundigheid van de professional.

Download de gehele beschrijving van de GIZ hier.

Door wie?

De GIZ-methodiek kun je integreren in allerlei gesprekken die je als professional met (aanstaande) ouders, kinderen en jongeren voert. Dit kunnen gesprekken zijn met cliënten waarin je zorgbehoeften in kaart wil brengen en wil beslissen welke ondersteuning nodig is. Maar het is ook inzetbaar bij een regulier JGZ-contactmoment of een triage, intake- en evaluatiegesprek in de jeugdhulp, verloskunde of kraamzorg.

GIZ wordt uitgevoerd in de: 

• Jeugdgezondheidszorg: jeugdartsen, -verpleegkundigen; -assistenten
• Lokale Teams, jeugdhulp: jeugdprofessionals, jeugdconsulenten regie, jongerenwerkers, opbouwwerkers, psychologen, orthopedagogen
• Medische domein: kinderverpleegkundigen, kinderartsen
• Geboortezorg: intakers, kraamverzorgenden, verloskundigen,
• Onderwijs/welzijn: IB-ers, zorgcoördinatoren, schoolmaatschappelijk werkers, leerplichtambtenaren en sociaal professionals.

Deze professionals kunnen met de GIZ-methodiek signaleren, analyseren en samen beslissen met cliënten hoe het gaat en welke ondersteuning nodig is.

Bekijk hier een overzicht van alle organisaties die werken met de GIZ-methodiek.

Voor wie?

De GIZ-methodiek is te gebruiken in gesprekken met:

• Aanstaande ouders
• Ouders van kinderen van 0 tot 23 jaar
• Kinderen vanaf 8 jaar
• Jongeren en jongvolwassenen vanaf 12 jaar

Voor mensen die de Nederlandse taal niet spreken of lezen zijn er vertaalde GIZ-schema’s beschikbaar.

De methodiek is ook geschikt voor laaggeletterden en kinderen met een beperking.

Hoe werkt de GIZ-methodiek?

De GIZ-methodiek pas je toe in een gesprek. Samen met (aanstaande) ouders of jeugdigen verhelder je hun vragen en maak je een analyse van hun krachten en behoeften. Uit het gesprek komt een gezamenlijke inschatting van de ondersteuning die het beste past: bijvoorbeeld positieve bevestiging, aanvullende zorg of urgente ondersteuning. Deze inventarisatie vormt de basis voor een ondersteuningsplan.

De GIZ-methodiek wordt gebruikt in drie uitvoeringsvarianten: een korte signalering, een uitgebreide signalering en bij signalering in een multidisciplinaire setting.

Door het gebruik van de GIZ-methodiek kunnen professionals:

• Cliënten actief laten deelnemen in het proces. Hiermee wordt eigen kracht gestimuleerd en een gelijkwaardig partnerschap opgebouwd;
• transparant en gestructureerd met cliënten een gezamenlijke inschatting maken wat er nodig is;
• een gezamenlijk ondersteuningsplan maken waar de behoefte van het gezin centraal staat;
• sterk en duidelijk samenwerken met zowel (aanstaande) ouders en jeugdigen als collega’s in multidisciplinair verband;
• door middel van monitoring eenvoudig zicht krijgen op de ontwikkelingen van de krachten en behoeften van de cliënt.

Kernelementen

De kracht van de GIZ-methodiek is een combinatie van vijf werkzame elementen. Zij bepalen het ‘wat’ en het ‘hoe’ van de methodiek:

• Basisprincipe: samen beslissen
• Tools: brede blik met GIZ-driehoek, GIZ-matrix en GIZ-ondersteuningsplan
• Houding: autonomie, verbondenheid en competentie versterkend
• Gesprekstechnieken: motiverend en oplossingsgericht
• Gestructureerde aanpak: transparant en trapsgewijs

Werkzame elementen zijn de onmisbare onderdelen die zorgen dat een interventie werkt. Werkzame elementen zijn gekoppeld aan de doelen van de interventie, moeten aansluiten bij de doelgroep en context. Een goede uitvoering van de werkzame elementen maakt de interventie effectief.

Download de nieuwste versie de factsheet van de GIZ hier.

Probleem

Het huidige stelsel is complex en knelt. Cliënten voelen zich onvoldoende gehoord en gezien en moeten vaak op verschillende plekken opnieuw hun verhaal doen. De achterliggende  problematiek, die dikwijls op verschillende leefgebieden ligt en in het gezinssysteem wortelt, is te onvoldoende goed in beeld. Het blijkt dat (aanstaande) ouders en jeugdigen nog altijd niet de juiste hulp ontvangen. Als kinderen met serieuze problemen geen hulp ontvangen en andere kinderen zonder serieuze problemen wel gespecialiseerde hulp ontvangen, spreken we van een mismatch. Deze mismatch tussen zorgbehoeften en daadwerkelijke zorg leidt tot onder- en overbehandeling.

Aanleiding om de GIZ-methodiek te ontwikkelen

Door hervormingen bij de jeugdgezondheidszorg en de jeugdhulp (2011) was er behoefte aan een effectieve en transparante manier om de aard en ernst van zorgbehoeften bij kinderen in kaart te brengen, zodat zij passende ondersteuning krijgen. Bestaande taxatiemethodieken waren ontoereikend.

Nieuwe ontwikkelingen

Kraam

Vanuit de inspectie en de kraamzorgorganisaties was de wens de intake meer signalerend (medische en psychosociaal) en doelmatiger in te richten. Ook de inhoud en de omvang van de kraamzorg diende beter afgestemd te worden op de behoeften van cliënten en kwetsbare gezinnen in het bijzonder. Dit was de aanleiding om in de GIZ-methodiek Kraamzorg op maat te ontwikkelen (2017-2020). Meer informatie over het TNO-onderzoek naar de GIZ in de kraamzorg vind je hier.

Momenteel wordt implementatie van de GIZ ge-pilot in de Landelijke Indicatiesystematiek voor Kraam (KLIM). Samen met BO-geboortezorg bereiden we landelijke implementatie voor.

Verloskunde

Recent (2022-2025) is een wetenschappelijk onderzoek gestart naar de GIZ-methodiek in de verloskunde. Sinds 2000 is in Nederland succesvol ingezet op het voorkomen van perinatale sterfte en morbiditeit. Het aantal is gedaald tot het Europese gemiddelde. Sinds 2015 is deze daling helaas gestopt. Een nieuwe impuls is nodig om de perinatale sterfte verder te laten dalen. Dit is onder andere mogelijk door het verbeteren van de leefstijl van zwangere vrouwen en de samenwerking binnen de geboortezorg en met de jeugdgezondheidszorg (JGZ).

Theoretische onderbouwing

Een mismatch tussen zorgbehoeften en daadwerkelijke zorg leidt tot onder- en overbehandeling waardoor jeugdigen en (aanstaande) ouders zich niet gehoord en begrepen voelen.

De GIZ-methodiek richt zich op het versterken van cliëntbetrokkenheid, een brede gezinsgerichte blik en een gestructureerde aanpak en beoogt hiermee eerder en efficiënter een juiste inschatting te maken van krachten en zorgbehoeften en samen te beslissen over passende ondersteuning.

De interventie is ontwikkeld vanuit de volgende theorieën en methoden:

• ​Self-determination theorie (Ryan & Deci, 2000),
• Bio-ecologische model (Bronfenbrenner, 1994),
• Ouderschapstheorie (Van der Pas, 2006),
• Positieve psychologie (Seligman, 2000),
• Motiverende en Oplossingsgerichte gesprekstechnieken (Miller& Rollnick, 2002, Shazer & Berg, 2007),
• Handelingsgerichte diagnostiek (Pameijer, 2011)

Download en lees de uitgebreide beschrijving van de GIZ-methodiek hier.

Lees verder over onderzoek, de implementatie en borging van de GIZ-methodiek