Het AD voorpaginanieuws ‘Test dreumesen al op stress’ heeft veel stof doen opwaaien. Niet alleen alle landelijke media besteedden aandacht aan het onderwerp, reactie volgde ook uit vele andere hoeken: psychologen, psychiaters, pedagogen, ouders, wetenschappers, jeugdartsen, verpleegkundigen en andere (jeugd)organisaties. De kop van het NCJ persbericht luidde dan ook: ‘NCJ wil gezamenlijke effectieve aanpak van Early Life Stress’. We zijn blij met het evenwichtige en kritische gesprek dat is ontstaan over chronische stress bij kinderen en het bevestigt dat wij allen een taak hebben hier iets in te (blijven) doen. Door samen te werken en aan te pakken. Begin 2019 organiseert het NCJ daarom een kick-off bijeenkomst voor iedereen die met ons mee wil denken over een gezamenlijke effectieve aanpak van chronische stress bij kinderen.
Een stresstest bij kinderen kan professionals een ingang bieden om gesprekken met ouders over de gezondheid van hun kind te bevorderen. Of we al dan niet kunnen en willen meten, weten we nog niet. Laten we dat onderzoeken! Blootstaan aan chronische stress zie en voel je vaak niet. En zeker kinderen kunnen dit vaak niet verwoorden.
Lees het persbericht: ‘NCJ wil gezamenlijke effectieve aanpak van Early Life Stress’ >
‘De invloed van Early Life Stress is afhankelijk van vele op elkaar inwerkende factoren, in het kind, de ouders, de relatie tussen ouders en het kind, het gezin als geheel, de buurt, maar ook de maatschappij en cultuur. Het is dus belangrijk te kijken naar factoren in de omgeving van het kind. Denk daarbij aan ouders die niet goed in staat blijken om het kind te beschermen tegen stress, door hun eigen stress, traumatische ervaringen of problemen op lichamelijk, psychisch en sociaal gebied, en/of door het leven in een onveilige buurt, in armoede, en met slechte huisvesting.’ Aldus de kerngroep 1001 Kritieke Dagen, het Kenniscentrum Kinder- en Jeugdpsychiatrie en het Medisch Orthopedagogisch Centrum ‘t Kabouterhuis in reactie op de ‘Stresstest’.
Een stresstest kan dus een mogelijkheid zijn om chronische stress bij kinderen te signaleren en aan te pakken. En wij hebben allemaal een taak om ouders te ondersteunen en de omgeving te betrekken. Dat vraagt om breed kijken, denken en samenwerken. Ongeacht welke rol je speelt voor een kind, wij willen allemaal zorgen voor een zo gezond, veilig en kansrijke ontwikkeling voor het kind.
Je kunt chronische stress op drie manieren aanpakken:
- De stressor zelf aanpakken. Hiermee bedoelen we het stoppen van factoren die chronische stress veroorzaken, zoals kindermishandeling, armoede en verwaarlozing.
- De omgeving van het kind beïnvloeden. Zorgen voor een optimale, veilige en gezonde (leef)omgeving van het kind. Dat betekent onder andere ouders in hun kracht te houden door hen te ondersteunen waar gewenst en nodig. Ouders kunnen een situatie creëren die het meest past bij de ontwikkeling van hun kind. Zodat het kind kan oefenen met stress om te gaan. Hun kind stimuleren, sensitief reageren en ondersteunen op een manier die goed aansluit bij het kind. Daarbij alert zijn voor signalen van stress, overbelasting en chronische stress.
- De ontwikkeling van het kind zelf. Dus kinderen zelf leren omgaan met (kleine veilige vormen van) stress en hen veerkrachtig en weerbaar maken voor grotere uitdagingen (op latere leeftijd).
Samenwerking is cruciaal
Om écht het verschil te maken voor de zwangere, het jonge kind en ouders moeten we integraal samenwerken. Bijvoorbeeld samenwerking tussen de geboorte- en (jeugd)gezondheidszorg en scholen en kinderdagverblijven. En ook met instanties als jeugdzorg, pleegzorg, veilig thuis en Raad van Kinderbescherming, kinderrechters, politie, maatschappelijke diensten, GGZ volwassenenzorg, verslavingszorg, LVB-organisaties, wijkteams, jeugdgezondheidszorg (jeugdartsen en jeugdverpleegkundigen consultatiebureaus) en gemeenten.
Een reactie van de kerngroep 1001 Kritieke Dagen, het Kenniscentrum Kinder- en Jeugdpsychiatrie en het Medisch Orthopedagogisch Centrum ‘t Kabouterhuis n.a.v. het artikel over de stresstest: ‘Wij onderschrijven dat het belangrijk is dat er meer kennis wordt verspreid over vroegkinderlijke stress en de gevolgen daarvan, zodat onder meer ouders, opvoeders, verloskundigen en gynaecologen, kraamzorg, wijkteams, kinderdagverblijf-medewerkers, leerkrachten, jeugd- en kinderartsen, kinderpsychiaters, kinder- en jeugd psychologen, pedagogen en de gemeente kunnen bijdragen aan preventie, vroegsignalering en interventie op maat.’
Nationale Wetenschapsagenda
Meer wetenschappelijk onderzoek moet aantonen wat ons te doen staat en moet ons richting geven welke effectieve werkwijzen er al dan niet zijn om gezondheidsproblemen van kinderen op latere leeftijd te voorkomen. Het NCJ heeft daarom in samenwerking met onder andere het Universitair Medisch Centrum Groningen, Radboud Universiteit, Universiteit Maastricht, Erasmus MC, Universiteit Twente en TNO een onderzoeksaanvraag ingediend bij de Nationale Wetenschapsagenda (NWA route).
Het Healthy EArly Life Start (HEALS) project richt zich op het vergroten van de mogelijkheden om een gezond en zinvol leven te bevorderen door nieuwe wegen te vinden om chronische stress in de eerste levensjaren te verminderen. Het project maakt gebruik van onze kennis dat Early Life Stress schadelijk is voor de gezondheid en de mogelijkheden van de Nederlandse preventieve gezondheidszorg (verloskunde, kraamzorg en JGZ). HEALS zal evidence based interventies en manieren om Early Life Stress te signaleren opleveren. Zo kunnen we toxische stress mogelijk voorkomen.
Kick-off bijeenkomst in 2019 over gezamenlijke aanpak van Early Life Stress
Graag gaan wij met betrokken partijen in gesprek over een gezamenlijke effectieve aanpak van Early Life Stress. Daarvoor wordt in het 1e kwartaal van 2019 een Kick-off bijeenkomst bij het NCJ georganiseerd. Het programma wordt later bekendgemaakt, maar je kunt je al op de geïnteresseerden lijst zetten voor het ontvangen van een uitnodiging via dit formulier
Bekijk ook: