Blog 22 november 2017
Wenda Berends (AJN) en Marja van Kuppevelt (V&VN) werken aan het actieplan ‘preventie en aanpak van kindermishandeling’ voor de jeugdgezondheidszorg (JGZ), samen met het NCJ, GGD GHOR Nederland, ActiZ jeugd en andere partijen. Zodoende spreken ze elkaar regelmatig. Onlangs spraken ze over wat hen persoonlijk bezighoudt rondom dit gevoelige onderwerp.
Wenda: “Laatst realiseerde ik mij dat ik als professional ook gewoon een mens ben. Dat ik de ene keer in de bres spring voor een kwetsbaar kind in een onveilige situatie en dat ik mij de andere keer machteloos voel. Wat maakt nu dat ik ondanks mijn ervaring, de richtlijnen en de meldcode zo reageer?”
Marja: “Ik herinner me nog goed een huisbezoek bij een gezin met kleine kinderen, waar me meteen verschillende signalen opvielen: alle ramen in de woonkamer stonden open bij 12 C, er hingen zwaarden aan de muur, er liepen 2 grote enge honden, er lag een huilende baby op een smalle bank, vader gebruikte krachttermen, en beide ouders hadden een jeugd waarin geweld en psychische en fysieke afwezigheid van ouders centraal stonden. De ouders vertelden mij direct niets te willen weten van hulpverleners. Ze willen graag een goede ouder zijn en gaan liefdevol met de baby om, maar worden boos als de baby huilt. Als mens voelde ik mij geraakt door de kwetsbaarheid van beide ouders en hun wil om een goede ouder te willen zijn. Tegelijkertijd maakte ik me ook zorgen over de signalen die ik zag en hoorde.
Welke professional herkent deze dilemma’s niet? Wat maakt dat je wel of niet handelt? Twijfelen om te handelen, niet weten hoe te handelen of niet handelen in een bepaalde situatie, terwijl de situatie daar wel om vraagt dat noemen wij handelingsverlegenheid. We vonden hierover een werkbare omschrijving bij het arbeidsmarktfonds (FCB), werkgevers en werknemers in het sociaal werk, jeugdzorg en kinderopvang. In werkkaart 9 van het FCB wordt handelingsverlegenheid toegelicht: “Handelingsverlegenheid is vooral een reactie op angstgevoelens en kan verschillende oorzaken hebben:
Wat hebben professionals uit de JGZ, nodig om deze oorzaken van verlegenheid om te zetten in handelen? Dat is de bereidheid om je gevoelens te erkennen naast de objectieve feiten en te reflecteren op je eigen kwetsbaarheid/valkuilen! Dat is delen met je collega’s, de aandachtsfunctionaris kindermishandeling van je organisatie! En gezamenlijk in beeld te brengen wat nodig is om deze ‘angstgevoelens’ weg te nemen.
Hoe mooi zou het zijn als we handelingsverlegenheid kunnen ombuigen in handelingsbereidheid en daarbinnen maximaal gebruik maken van beschikbare bronnen, onze kennis en vaardigheden.
Bron:
Versuft, verward en gedesoriënteerd zoekt men naar een nieuw houvast. Herwaarderen van wat het juiste is om te doen. Menswaardigheid weer vol in het licht zetten. Mensen zijn hier elkaars bondgenoten. Voortdurend maatschappelijk dialoog is de weg ernaartoe.
Voor leerlingen die kampen met ziekte, gaat het onderwijs niet altijd vanzelf. Marina van Egdom, AIOS M+G 1e fase, profiel JGZ, is ouder van zo’n kind. Haar persoonlijke ervaring heeft ertoe geleid dat ze zich inzet voor haar stage bij het NCJ en dat ze deelnam aan de doorontwikkeling van de interventie MAZL.
Vele gesprekken met kwetsbare cliënten heb ik gevoerd in mijn loopbaan. Voordat ik Nu Niet Zwanger (NNZ) kende, kwam het niet in mij op om kinderwens, seksualiteit en anticonceptie te bespreken tijdens mijn werk als jeugdverpleegkundige.