Basispakket Jeugdgezondheidszorg

Over Basispakket Jeugdgezondheidszorg

Het Basispakket JGZ is per 1 januari 2015 van kracht en ingedeeld naar activiteiten gericht op het individu en activiteiten gericht op het collectief.

Op basis van de onderbouwing van de onderdelen van het basistakenpakket heeft de Commissie evaluatie basistakenpakket JGZ (De Winter, Rapport “Een stevig fundament”) aangegeven welke activiteiten aan alle kinderen zouden moeten worden aangeboden via het basispakket JGZ. Daarbij is gebruik gemaakt van de evaluatie van TNO/NJi/NCJ. De aard van de activiteiten en de manier van uitvoeren verschilt per leeftijd. Niet op alle leeftijden zullen alle genoemde activiteiten evenveel aandacht krijgen.

De kern van het basispakket Jeugdgezondheidszorg

• systematisch volgen van de lichamelijke, psychosociale en cognitieve ontwikkeling van kinderen en jongeren;
• beoordelen van de ontwikkeling in relatie tot de sociale, pedagogische en fysieke omgeving van de kinderen en jongeren en het gezin waarin ze opgroeien;
• tijdig signaleren van problemen en vroegtijdig opsporen van specifieke stoornissen;
• geven van preventieve voorlichting, advies, instructie en begeleiding, individueel of in groepen, gericht op het versterken van de eigen kracht van ouders en jongeren. De onderwerpen waarover voorgelicht en geadviseerd moet worden, staan beschreven in het Besluit publieke gezondheid (artikel 6). Er zijn onderwerpen toegevoegd zoals overgewicht, kindermishandeling (waaronder vrouwelijke genitale verminking en shaken baby syndroom), internetgebruik en gameverslaving;
• ontzorgen en normaliseren door het geven van voorlichting, advies en ondersteuning of door het voeren van enkele gesprekken om ouders en jongeren te ondersteunen en gerust te stellen, indien nodig;
• beoordelen of extra ondersteuning, hulp of zorg nodig is en direct de juiste zorg of hulp erbij halen;
• samenwerken met professionals uit onderwijs, voorschoolse voorzieningen, jeugdhulp, verloskundigen, kraamzorg, huisartsen en andere curatieve zorgverleners, buurtteams en
  andere relevante partijen. Dit is zowel van belang voor het signaleren als voor het kunnen bieden van goede en snelle zorg en ondersteuning.
• adviseren van gemeenten en scholen over collectieve maatregelen/activiteiten op basis van analyse van verkregen gegevens.

Overzicht individuele activiteiten JGZ

Alle kinderen in beeld

De JGZ ziet de kinderen regelmatig en volgt het kind tijdens het opgroeien. Zij monitort groei en ontwikkeling, doet gezondheidsonderzoek en screent. De JGZ heeft een brede, integrale beoordeling van kinderen in de context van gezin en omgeving en kijkt naar het individuele kind en de gezondheidstoestand van alle kinderen (Besluit publieke gezondheid, artikel 3)

Versterken kracht ouders en jongeren

Besluit publieke gezondheid artikel 6

De JGZ steunt ouders bij het gezond opgroeien en opvoeden en geeft preventieve voorlichting en advisering  (individueel of in groepen). Zo nodig volgt in aansluiting op signaleren een of enkele extra gesprekken om ouders en kind gerust te stellen door voorlichting, advies, begeleiding of instructie en beoordeelt of extra ondersteuning, hulp of zorg nodig is.

Gezondheidsbevordering en signalering

• Gezonde (borst-)voeding
• Overgewicht / ondergewicht
• Voedselovergevoeligheid
• Vitamine D en K
• Veilig slapen
• Veiligheid
• Voorkeurshouding
• (Mee)roken
• Gebit en gebitsverzorging
• Middelengebruik (voornamelijk bij adolescenten): Alcohol, roken en cannabis/drugs
• Leefstijl (voornamelijk bij adolescenten): Sport en bewegen, seksueel gedrag (SOA, anticonceptie) en internetgebruik

Bevorderen psychosociale en emotionele gezondheid en voorkomen opvoedproblemen:

• Psychosociale problemen en opvoedvragen
• Opvoedproblemen en kindermishandeling, VGV en shaken baby syndroom
• Weerbaarheid kinderen en jongeren o.a. pesten, discriminatie, geweld (o.a. seksuele dwang)
• Depressie

Tijdig signaleren en hulp inschakelen (inschatten zorgbehoefte)

Besluit publieke gezondheid Artikel 5

De JGZ kijkt hierbij naar het kind als geheel en betrekt hierbij de lichamelijke, psychische, sociale en cognitieve ontwikkeling. De JGZ signaleert bevorderende en bedreigende factoren in de opvoeding in gezin en omgeving en indien nodig wordt hulp erbij gevraagd of doorverwezen. De JGZ grijpt in in situaties die de veiligheid van het kind bedreigen. De JGZ volgt het kind tijdens en na hulp.

Hulp erbij halen, ingrijpen of verwijzen bij:

• Disbalans draagkracht/draaglast en ontvangen zorg/zorgbehoefte bij kind en gezin
• Gezondheidsbedreigingen gezin en omgeving (sociaal, fysiek, psychisch, pedagogisch milieu)
• School-/ziekteverzuim/schooluitval

Overzicht collectieve activiteiten JGZ

Artikel 7 en artikel 8 Besluit publieke gezondheid.

Samenwerken

Netwerken, overleg en (keten)samenwerking met onderwijs, kindercentra, gezondheidszorg, jeugdhulp, buurtteams en andere aanpalende sectoren.

Onderzoek, beleidsinformatie en advies

• Doet epidemiologisch onderzoek, mede op basis van DD JGZ
• Signaleert
• Geeft beleidsadvies en adviseert over collectieve maatregelen aan gemeenten en anderen

Toelichting Basispakket JGZ als verbinder

Voor uitgebreidere toelichting zie Visiedocument Preventieve Zorg voor Jeugd

Het Rijksvaccinatieprogramma (RVP) en de hielprikscreening maken geen deel uit van het Basispakket JGZ maar vormen wel kerntaken van de JGZ. Ze zijn onderdeel van de Wet Publieke Gezondheid ad artikel 6b (RVP) en artikel 12a (hielprik).