Nieuws 25 november 2024

JGZ Wetenschapsatelier: Hoe verbeter je als professional een kwetsbare gezinssituatie?

Welke tools en kennis zijn er beschikbaar bij het herkennen, in kaart brengen en zelf ondersteunen van kinderen in een kwetsbare gezinssituatie? In antwoord op deze vraag ontwikkelden de onderzoekers van het Kenniscentrum Kinder en Jeugdpsychiatrie in opdracht van ZonMW een instrument dat ze op 10 oktober voorlegden aan een aantal kompanen van het JGZ Wetenschapsatelier – en uit het onderwijs. In het wetenschapsatelier werd uitgevonden hoe bruikbaar dit instrument is.

 

Hoe signaleer je of een kind in een kwetsbare gezinssituatie opgroeit? En wat kun je in dat geval zelf doen om te stimuleren dat het kind toch zo veilig en veerkrachtig mogelijk opgroeit? Juist professionals in de JGZ of het onderwijs kunnen hier vaak veel in betekenen, vooral ook bij kinderen die nog niet in een hulpverleningstraject zitten. Het versterken van de eigen kracht van het kind en/of gezin kan voorkomen dat een kind onnodig in de jeugd-ggz terecht komt.

Veel professionals in de basisvoorzieningen geven aan dat ze het soms lastig vinden om in gesprek te gaan met een kind en/of ouders als ze een kwetsbare gezinssituatie vermoeden, zeker als het om een (potentieel) onveilige gezinssituatie gaat. Ook geven veel professionals aan dat ze behoefte hebben aan een makkelijk bruikbaar overzicht van beschikbare kennis en tools voor het hele proces. Dit blijkt (onder andere) uit de ZonMW-Kennissynthese waar het Kenniscentrum Kinder- en Jeugdpsychiatrie samen met een aantal andere organisaties de afgelopen jaren aan gewerkt heeft (2021-2025).

Digitale wegwijzer

Op basis van deze bevindingen ontwikkelt het Kenniscentrum KJP een (digitale) handreiking voor professionals in de basisvoorzieningen. Dit moet een praktische, makkelijk te navigeren, digitale wegwijzer worden, met aandacht voor:

  • Signalen van een kwetsbare gezinssituatie
  • Bruikbare tools voor signaleren, vermoedens toetsen en situatie in kaart brengen
  • Concrete gesprekstips en -trucs, inclusief voorbeelden
  • Mogelijkheden om de eigen kracht van kinderen en/of gezin te versterken
  • Het eerste prototype werd op hoofdlijnen vanuit deze gedachte ontwikkeld en vervolgens gepresenteerd aan de kompanen van het JGZ Wetenschapsatelier. Samen met hen werd gekeken of de onderzoekers op de goede weg zaten, wat er nog miste en wat er bruikbaar was voor het doel, zodat een product kon worden ontwikkeld waar professionals écht iets aan hebben.

Citaat 1: Van de deelnemers aan het wetenschapsatelier hebben we constructieve feedback gekregen op de inhoud, structuur en vormgeving van de wegwijzer die we aan het ontwikkelen zijn. (Gabry Mies, onderzoeker Kenniscentrum KJP en projectleider)

Atelier in bedrijf

In de gezellige centrale ruimte van het NCJ kwamen de kompanen van het Wetenschapsatelier, in dit geval verschillende jeugdartsen, en hun maatjes uit het onderwijs, bij elkaar. Hoewel de groep niet groot was kon de Wegwijzer toch constructief getest worden. De kompanen hadden verschillende cases in hun hoofd op basis waarvan ze konden vaststellen welke elementen aan de wegwijzer bruikbaar waren en welke elementen er nog nadere uitwerking vergden. Er werd in kleine groepjes druk gediscussieerd en gedetailleerde feedback gegeven over de wegwijzer. Vervolgens genoten we gezamenlijk van een smakelijke lunch waarna we het atelier besloten met een terugblik op de opgehaalde inzichten.

Citaat 2: Door met elkaar samen te zitten, kwamen de deelnemers gezamenlijk tot nieuwe ideeën, wat de meerwaarde van het wetenschapsatelier onderstreept. (Gabry Mies, onderzoeker Kenniscentrum KJP en projectleider)

JGZ Wetenschapsatelier

Het JGZ Wetenschapsatelier is een landelijk netwerk van JGZ-professionals met een EBP-mindset, die actief meedenkt in lopend wetenschappelijk onderzoek. Een sessie van het JGZ Wetenschapsatelier kan worden ingekocht door onderzoekers, voorafgaand aan, gedurende en/of bij afsluiting van een onderzoeksproject met als doel het vergroten van bijvoorbeeld draagvlak, haalbaarheid of verspreiding en implementatie binnen de JGZ. Het JGZ Wetenschapsatelier wordt gepromoot, gefaciliteerd en toegerust door het NCJ.

Ook deelnemen aan het JGZ Wetenschapsatelier?

Het is weer een heel ander facet van jouw vak als JGZ-professional. Maar ook erg leuk om te doen, dat zal elk lid beamen. Begint het bij jou al te kriebelen? Je bent altijd welkom, ook om het eerst een keertje uit te proberen. Versterk onze gelederen want met een grotere groep zijn we nog beter beschikbaar voor belangstellende onderzoekers.

Meer weten? Bekijk ons mission statement

Lid worden van het JGZ Wetenschapsatelier

Meer weten?

Merian Bouwmeester

onderzoeker, adviseur

Lees meer over Merian Bouwmeester

"*" geeft vereiste velden aan

Hidden
Dit veld is bedoeld voor validatiedoeleinden en moet niet worden gewijzigd.

Welkom op onze nieuwe website!

Heb je een gebruikersaccount? Dan ontvang je van ons een mail om je account opnieuw te activeren.