De ontwikkelde SPARK’s
De SPARK-methode is uitgewerkt tot een longitudinaal systeem op verschillende leeftijden, passend bij de verschillende transitiemomenten. De methode is bovendien ontwikkeld in samenwerking met jeugdverpleegkundigen. Zij schoven aan, dachten mee en probeerden uit. Hierdoor is de methode geschikt voor de dagelijkse praktijk. SPARK geeft op een betrouwbare en valide wijze invulling aan evaluatiemomenten zoals benoemd in het Landelijk Professioneel Kader. Lees de gehele beschrijving van de SPARK-methode hier.
PreSPARK
PreSPARK is ontwikkeld voor het prenatale huisbezoek door de jeugdverpleegkundige. De noodzaak van vroege opsporing en behoefte aan ondersteuning van de professional in het gesprek met aanstaande ouders leidde tot de ontwikkeling van preSPARK. Veel signalen zijn al voor de geboorte te zien. Met de preSPARK worden de signalen eerder opgevangen, verschillen in uitkomsten tussen professionals verkleind en eventuele hulp eerder ingezet.
SPARK18
SPARK18 is ontwikkeld voor het contactmoment op de leeftijd van 18 maanden. Er was vraag naar een instrument om data te verzamelen over de waarde van een huisbezoek ten opzichte van een bezoek aan het consultatiebureau. Bij gebrek aan een passend instrument ontwikkelde en testte het SPARK-team een eigen instrument, de SPARK18, toegepast bij kinderen van 18 maanden. Dit instrument bleek goed toepasbaar in de dagelijkse JGZ-praktijk. De SPARK18 is uitgebreid onderzocht en heeft verschillende publicaties en een proefschrift opgeleverd.
Het was ook het startpunt van een grotere ambitie; alle transitiemomenten zo in kaart brengen dat verschillende paden, die het best bij dat kind, die ouder en in die situatie passen, ingezet kunnen worden tot het volgende transitiemoment. Eén van de jeugdverpleegkundigen vertelt over het uitvoeren van huisbezoeken met de SPARK18: “Het grote voordeel van deze werkwijze is het contact. Door de huisbezoeken win je op een laagdrempelige manier het vertrouwen van mensen. En als je eenmaal dat vertrouwen hebt, stellen mensen ook gemakkelijker vragen of leggen hun problemen voor. Ze komen eerder naar je toe. Ouders bellen ons inmiddels op om te vragen waar we blijven”.
Download de gehele beschrijving van SPARK18 hier.
SPARK36
SPARK36 is ontwikkeld voor het eerste kleuterconsult met ouders op de leeftijd van drie jaar. Vanwege een wetswijziging in Vlaanderen was de Vlaamse Wetenschappelijke Vereniging Jeugdgezondheid op zoek naar een betrouwbaar instrument voor de inrichting van het eerste kleuterconsult met ouders. Vlaamse kinderen gaan op driejarige leeftijd naar school. Voor deze overgang is de SPARK36 ontwikkeld en getest op haalbaarheid.
SPARK60
SPARK60 is ontwikkeld voor het contact tussen JGZ en ouders van kinderen in de leeftijd van 5 jaar. In Nederland gaat de leerplicht in vanaf vijf jaar. Het verloop van de overgang naar school en daarmee het functioneren in een groep komt in het contact met de JGZ aan bod in groep 2. Voor toepassing in Nederland is hiervoor als vervolg op de preSPARK en SPARK18 daarom de SPARK60, 60 maanden is vijf jaar, ontwikkeld en getest.
De Balansmeter
Het ontbrak aan kennis en inzicht hoe ouders vanuit hun perspectief draagkracht en draaglast inschatten. Om te kunnen meten in hoeverre de SPARK-methode bijdraagt aan het versterken van de balans tussen draagkracht en draaglast hebben we de Balansmeter ontwikkeld. Deze dient zowel de wetenschap als de praktijk, maar geeft bovenal ouders inzicht in hun balans.
Tijdens de Coronacrisis is het NCJ gestart met landelijke peilingen met de Balansmeter als een manier om inzicht te krijgen, en te kunnen geven, in de draagkracht en draaglast vanuit het perspectief van ouders. Jaarlijks wordt nu tweemaal een landelijke peiling uitgezet die fungeert als een maatschappelijke thermometer. Door inzet van de Balansmeter in de praktijk kunnen JGZ-organisaties collectieve data verzamelen en kunnen JGZ-professionals deze inzetten bij individuele gesprekken met ouders.
Luister de podcast over de lockdown reflecties hier.
Zorgpad met e-consulten
De resultaten van het promotie-onderzoek lieten zien dat de SPARK-methode een valide en betrouwbare selectie mogelijk maakt van ouders die meer of minder zorg nodig hebben. Het vervolgtraject in de praktijk veranderde daarentegen vaak niet of nauwelijks. Dit voelde voor zowel de praktijk professionals als de onderzoekers als onlogisch en leidde tot het zorgpadenproject. De positieve uitkomst van met name ouders was het startsein voor het verder testen van het Zorgpad e-consulten.
Het Zorgpad met e-consulten is inmiddels een goed onderzocht alternatief voor peuters met een laag risico op opvoed- en opgroeiproblemen, waarbij contactmomenten digitaal zijn vormgegeven zodat tijd vrijkomt om in te zetten bij de gezinnen in een verhoogd en hoog risico situatie. Het is gekoppeld aan de SPARK-methode om een valide en betrouwbare toeleiding te waarborgen voor die gezinnen waar het zorgpad met e-consulten een passend vervolg voor is.
