Dit filmpje kan gebruikt worden om ouders te betrekken bij het onderzoek en dient voor de professionals als audiovisuele ondersteuning bij de beschreven instructie.
Voorbeelden van geluidswoorden zijn “hmmm voor eten”, “ba” voor bal, “bah” voor iets vies, “dees” of “die”, “omm” voor oma. Alles wat je als ouders herkent als een woord dat je kind gebruikt, is een geluidswoord. Het praten van je kind neemt tussen één en twee jaar een grote vlucht. Eerst zijn het nog losse woordjes, maar tegen de tijd dat je kind twee jaar is worden het echt kleine zinnetjes.
| Instructies voor professionals | |
| Achtergronden | |
| Ontwikkelingsveld | Communicatie (actieve taalontwikkeling). |
| Psychologisch aspect | Dit kenmerk betreft het begin van de taalproductie. In het schemergebied tussen brabbelen en woorden produceren, zo rond het begin van het tweede levensjaar, komen de zogenaamde protowoorden voor. Op deze leeftijd zijn kinderen volleerde imitatoren. Naast het imiteren van bepaalde actiescenario’s (bijvoorbeeld met de kam kun je het haar van de pop kammen) gaan zij nu ook bepaalde geluiden imiteren die hun acties begeleiden. Het kind gebruikt onomatopeeën (geluidswoorden) waarmee het kind acties, dieren en voorwerpen benoemt met het bijbehorend geluid. Bijvoorbeeld “brrr” bij het rijden met een autootje, “boe” voor koe, “wafwaf” voor hond, “tiktak” voor klok, “da” bij het dagzwaaien, “boem” als iets valt. Het kind gaat daarnaast nog door met brabbelen. |
| Onderzoekleeftijd | Referentiewaarden (percentage dat het kenmerk positief scoort) |
| 61-62 weken | Jongens: 78,9 % Meisjes: 84,0% Gem: 81,4% |
| 63-64 weken | Jongens: 79,8 % Meisjes: 86,3 % Gem: 82,8% |
| 65-66 weken | Jongens: 79,6 % Meisjes: 88,9 % Gem: 84,0% |
| 67-68 weken | Gem: 84,8% |
| Onderzoekmethode | |
| Uitgangspositie kind | Niet bepaald. |
| Uitvoering onderzoek | Geen bepaalde handeling. Meestal zal het kind tijdens het consult weinig praten. Daarom is het van belang, dat de onderzoeker in eerste instantie de productie van onomatopeeën (klanknabootsingen) navraagt en zo nodig goed doorvraagt, om er achter te komen, hoever het kind is met de taalontwikkeling. De woorden ‘mama’ en ‘papa’ worden niet meegerekend. |
| Observatie | De onderzoeker observeert tijdens het consult of het kind spontaan onomatopeeën produceert of (eigen) ‘woordjes’ zegt die voor het kind een vaste betekenis hebben. |
| Anamnese | Als het gewenste gedrag niet kan worden geobserveerd, vraagt de onderzoeker aan de ouder: “Noemt … voorwerpen bij het geluid dat zij maken? en, zo ja: “Kunt u daarvan enkele voorbeelden noemen?” Als de vraag ontkennend wordt beantwoord moet gevraagd worden of het kind eigen woordjes met een vaste betekenis heeft (bijvoorbeeld “ba” voor bal, “da” voor dag). |
| Beoordeling | |
| Positief | Het kind produceert (tijdens het spel) minimaal 2 onomatopeeën of (eigen) ‘woordjes’. De woorden ‘mama’ en ‘papa’ worden niet meegerekend. |
| Negatief |
|
| Registratie | + Bij geobserveerde positieve respons. M Bij anamnestisch positieve respons. - Bij negatieve respons. |
| Discipline | Alle disciplines mogen dit kenmerk uitvoeren. |
| Informatie over overleg / consultatie | Indien de DA het kenmerk uitvoert mag bij een negatieve score de JV geconsulteerd worden. Indien de JV het kenmerk uitvoert moet bij een negatieve score de VA/JA geconsulteerd worden. |
| Advies | Adviseer ouders om de communicatieve ontwikkeling te stimuleren en ga daarbij in op het stimuleren van de taalontwikkeling (taalaanbod, spreektempo, beurtgedrag). |
| Overweging | Bij de interpretatie van de respons moet de onderzoeker rekening houden met de kwantiteit en de kwaliteit van het taalaanbod, met de taalproductie en met de ouder-kind relatie. |
Heb je een gebruikersaccount? Dan ontvang je van ons een mail om je account opnieuw te activeren.