28. Tekent kruis na
Van Wiechenfilmpje
Dit filmpje kan gebruikt worden om ouders te betrekken bij het onderzoek en dient voor de professionals als audiovisuele ondersteuning bij de beschreven instructie.
In gesprek met ouders
Je kind gaat leren hoe je kunt tekenen en schrijven. Van krassen met een potlood in de vuist tot het vasthouden van een pen, waarbij het potlood wordt vastgehouden bij de punt met de duim, wijs- en middelvinger. Het aansturen gaat met oefening steeds soepeler. Na het herkennen van een lijn en een cirkel kan je kind nu ook een kruis herkennen: twee lijnen die elkaar snijden en samen een vorm maken. De opdracht is ook een beetje zoals op school, waarbij we willen zien of je kind kan en wil meedoen en een taak kan doen.
| Instructies voor professionals | |
| Achtergronden | |
| Ontwikkelingsveld | Fijne motoriek en adaptatie, persoonlijkheid en sociaal gedrag. |
| Neurologisch aspect | Coördinatie van bewegingen van schouder, arm, hand en vingers en oog-handcoördinatie. |
| Psychologisch aspect | Om deze opdracht te kunnen uitvoeren moet het kind begrijpen wat er van hem wordt gevraagd, vormen kunnen herkennen, een potlood kunnen hanteren en kunnen natekenen. Bovendien moet het kind coöperatief en taakgericht zijn. |
| Onderzoekleeftijd | |
| Aanbevolen leeftijd | 52 maanden (4 1⁄2 jaar) |
| Spreiding1 | 41 - 56 maanden2 |
| 1De spreiding zoals hier weergegeven geeft de hoogst en laagst gevonden P90-leeftijd aan. P90 is de leeftijd waarop 90% van de kinderen positief scoort. In de internationale literatuur worden hiervoor verschillende leeftijden gevonden. 2Voor dit kenmerk zijn voor verschillende leeftijden nog geen referentiewaarden beschikbaar. |
|
| Onderzoekmethode | |
| Uitgangspositie kind | Het kind zit dichtbij en recht voor de tafel, al dan niet bij de ouder op schoot, zodanig dat hij de voorwerpen op tafel gemakkelijk kan hanteren. De tafel moet zodanig opgeruimd zijn dat het kind niet wordt afgeleid. |
| Uitvoering onderzoek | De onderzoeker legt voor het kind een vel papier neer, zonder lijntjes of ruitjes, waarop vooraf (zonder dat het kind dat heeft kunnen zien) een kruis met twee lijnstukken van 5 cm is getekend. De onderzoeker legt een potlood voor het kind neer en zegt: “Ik mag niet zeggen hoe het heet, maar teken jij nu eens net zo’n figuur”; (de naam ‘kruis’ niet vermelden). Hierdoor wordt voorkomen dat de ouder het kind gaat helpen door voor te zeggen, waardoor het voor het kind te makkelijk wordt gemaakt en het kenmerk negatief moet worden gescoord. Als het niet lukt mag de instructie eenmaal herhaald worden. |
| Observatie | De onderzoeker observeert of het kind een min of meer kruisvormige figuur tekent. Enkele voorbeelden van positief en negatief te scoren tekeningen zijn weergegeven in figuur kenmerk 28. De onderzoeker observeert de manier waarop het kind het potlood hanteert. |
| Beoordeling | De signaalfunctie van de respons is mede afhankelijk van de wijze van uitvoering (spontaan in één keer of bij de tweede poging). De mate waarin het kind thuis ervaring heeft opgedaan met tekenmateriaal moet bij de interpretatie van een negatieve respons worden betrokken. |
| Positief | Het kind trekt 2 lijnen die elkaar duidelijk snijden. |
| Negatief
|
Een andere wijze van vasthouden van het potlood dan de ‘potlood’ of ‘pen’greep vermelden onder ‘opmerkingen’. Dit is van belang in verband met de ontwikkeling van de schrijfmotorische vaardigheden. |
| Registratie | + Bij positieve respons. – Bij negatieve respons.Indien het kind geen ervaring heeft met tekenmateriaal, moet dit onder ‘opmerkingen’ worden vermeld. |
| Discipline | Alle disciplines mogen dit kenmerk uitvoeren. |
| Informatie over overleg / consultatie | Indien de DA het kenmerk uitvoert mag bij een negatieve score de JV geconsulteerd worden. Indien de JV het kenmerk uitvoert moet bij een negatieve score de VS/JA geconsulteerd worden. Bij alarmsymptoom op korte termijn consultatie van de VS/JA. |
| Advies | Adviseer ouders over het spelen met hun kind en daarbij het (na)tekenen en kleuren te stimuleren. |
| Alarmsymptoom | Trillerige handmotoriek na de leeftijd van één jaar (Touwen, 1992). |
Figuur Kenmerk 28: Voorbeelden van positief en negatief te beoordelen figuren